Büyükşehirlerde ve özellikle Otopark sorunu her geçen gün büyüyor ve işin içinden çıkılmaz hale gelmekte.
İstanbul da yeni imara açılan yerler, ormanların her geçen gün azalarak betonarme binaların yükselmesi, artan nüfus, trafiğe çıkan araç sayısında yaşanan artışlar ile otopark bulmak bir sorun haline gelmiş, otopark ücretleri de katlanılmaz seviyeye ulaşmıştır.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Motorlu Kara Taşıtlarına ilişkin 2024 yılı verilerine göre, 2024 yılında Türkiye genelinde 2 milyon 598 bin 816 adet taşıtın trafiğe kaydı gerçekleşti. Bu dönemde en çok trafiğe araç kaydı yapılan il 651 bin 282 adet ile İstanbul oldu. Böylece trafiğe kaydı yapılan her 4 yeni araçtan 1’i İstanbul trafiğine dahil oldu.
2024 yılı sonu itibariyle, İstanbul trafiğine kayıtlı otomobil sayısı 3 milyon 812 bin adedi aşarken, şehirdeki toplam araç sayısı ise 5 milyon 840 bin adede ulaştı.
Bu kadar araç sayısının karşısında ise İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) 2022 Faaliyet Raporu'na göre, kent genelinde 2022 Aralık itibarıyla konutlara ait bina otoparkları hariç olmak üzere 1 milyon 143 bin 907 araç kapasiteli 7 bin 195 otopark bulunuyor. En iyimser tahminle bu sayı 2024 sonu itibariyle 1,5 milyona ulaşmıştır. Zaten birçok binanın genellikle kendi otoparkı olmadığı gibi 30-40 daireli bir binanın dışarıya yani sokağa park edebilecek araç sayısı 5-10 u geçmemekte.
Nedense yapı ruhsatı verilirken daire sayısı kadar otopark kapasitesi olma durumu dikkate alınmıyor. Bu da sorunu her geçen gün işin içinden çıkılmaz hale getiriyor.
Otopark için alınan harçlar nerede?
Mevzuatımızda yani Otopark Yönetmeliğinin 13 ncu maddesinde;
(1) Otopark hesabında toplanan meblağ, belediyelerin kendi kaynaklarından ayıracağı tahsisatla birlikte, tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında (Ek ibare:RG-16/6/2022-31868) bölge ve genel otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşasında kullanılır. Bu meblağ, öncelikle parselinde otopark ihtiyacı karşılanamayan ancak otopark bedeli ödeyen parsellerin bulunduğu mümkün olan en yakın sınırlar içinde kullanılır.
(2) Otopark hesabında toplanan meblağ (Ek ibare:RG-16/6/2022-31868) bölge ve genel otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılamaz.
Kanun bunu diyor demesine de kanunu uygulayan var mı? Nerede bu otopark harçları? Neden her sokakta her mahallede birden fazla otopark olması gerekirken nerelere harcanıldı acaba? Bu da tıpkı deprem vergileri gibi başka kaynaklarda mı kullanıldı?
Harçlar yerinde kullanılsaydı otopark sorunu bu kadar büyür müydü? Hiç zannetmiyorum.
Günlük otopark ücreti 1500 TL
İstanbul’da özellikle eski yerleşim merkezlerinde otopark bulmak neredeyse imkansız. Belediye otoparkları nisbeten ucuz olduğundan full çekiyor. Böyle bir durumda bir Türk klasiği haline gelen fırsatçı zihniyeti hortluyor.
Fiyatlar neden bu kadar pahalı diye baktığınızda eliniz mecbur vermek zorundasınız. Ne yapacaksınız aracınızı?
İnsaflı bir otopark işletmesine dahi denk gelseniz en az asgari ücretin yarısını otoparkçı arkadaşa toka etmek zorundasınız. İstersen verme. Bu arada sokak aralarına park ettiğinizde değnekçi terörünü de unutmamak lazım. Her ne kadar Emniyetin başarılı çalışmaları ile pek kamuoyuna yansımasa da her an uyanmaya hazır, kış uykusuna yatmış bir ayı gibi hazır bekliyor.
Otoparklarda fiyatlar keyfi bir şekilde belirlendiği gibi fiyat etiketi yönetmeliğine uygun olarak fiyat tabelaları da birçoğunda bulunmuyor. Bulunanlar ise dikkat çekici bir şekilde asılmış değil. Yani anlayacağınız bir kargaşadır gidiyor. Fiyatlara bir dur diyen yok, denetleyen yok. Bu fiyatı neye göre belirledin diyen yok? Fahiş fiyattan işlem yapan yok?
Esnaf ve Ticaret Odaları, belediyeler bir üst tavan ücret tarifesi belirlemeli. Tarifenin üstünde fiyat uygulayan otoparklar hakkında caydırıcı cezalar verilmeli. Ticaret Bakanlığı da fahiş fiyat uygulaması yapılan işletmeler hakkında işlem yapmalı, otopark ücret tabelalarının asılı olup olmadığı sık sık denetlenmeli.
Av. İbrahim GÜLLÜ
TÜKONFED (Tüketici Konfederasyonu) Başkan Vekili
