Mirasçı, miras bırakanın terekesi üzerinde külli halef sıfatıyla hak sahibi olan kişilerdir.Mirasçılık iki şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan ilki yasal mirasçı diğeri ise atanmış mirasçıdır. Yasal mirasçılıktan söz edebilmek için mirasçının kanunen, yasa gereği mirasa çağrılması gerekmektedir. Buna karşın atanmış mirasçıdan bahsedebilmek için miras bırakanın iradesi ile yani miras bırakan tarafından atanması yoluyla olmaktadır.Zümre denince akla gelmesi gereken husus, bir kimse (zümre başı) ile birlikte onun altsoyundan olan kimselerin tümüdür.Türk Medeni Kanun’a göre murisin ölümü üzerine mirasta mal paylaşımında üç dereceli bir sistem vardır. Mirasta hak sahibi olabilmek için üç dereceden birinde olmak gerekmektedir.
Zümre sisteminin ana prensiplerini sıralayacak olursak;
-Mirasçı olabilmek için bir zümreye dahil olma
-Bir önceki zümrede mirasçı bulunması, bir sonraki zümrenin mirasçılığını engeller.
-Zümre içinde ön derecedeki mirasçılar, bir alt sıradaki mirasçıların mirasçılığını engellerler.
-Zümre başları ve kök başlarının önceliği
-Zümre başı ya da kök başına altsoyun halef olması
-Mirasın, birinci zümrede, kök başlarına, ikinci ve üçüncü zümrelerde, zümre başlarına göre eşit olarak paylaşılması
-İkinci ve üçüncü zümrelerde mirasın ana ve baba hattı olarak ikiye ayrılması
Mirasta mal paylaşımına birinci dereceden başlanır. Birinci derecede mirasçılar bulunmaması durumunda ikinci daha sonra üçüncü derece mirasçılar arasında paylaşım yapılır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta ise, miras bırakanın eşi her derece ile birlikte belli oranlarda miras hakkına sahiptir.Devletin mirasçılığına değinmek gerekirse, yasal mirasçı sıfatıyla terekeye el koyabilmesi için miras bırakanın hiçbir yasal mirasçısının bulunmamasının yanında, terekenin tümü için mirasçı atanmamış olması gerekmektedir.
BİRİNCİ DERECE (ZÜMRE) MİRASÇILAR
Miras bırakanın ölümü üzerine birinci derece (zümre) mirasçıları onun altsoyudur. Altsoy kavramından miras bırakanın çocukları, torunları… anlaşılmaktadır.Zümre başı olarak miras bırakanın çocukları kabul edilmektedir. Zümre başı olan çocuklar eşit şekilde mirasçılık hakkına sahiptirler. Çocukların miras bırakana göre daha önce ölmesi durumunda ölen çocuğun miras payı aynı şekilde halefiyet yoluyla kendi mirasçılarına geçmektedir.
İKİNCİ DERECE (ZÜMRE) MİRASÇILAR
Miras bırakanın ölümü sonrasında ikinci derecedeki mirasçılar onun anne ve babasıdır. Bir önceki zümrede mirasçı bulunması, bir sonraki zümrenin mirasçılığını engeller ilkesi gereği anne ve babanın mirasçı olabilmesi için birinci derecedeki hiçbir mirasçı kalmamış olması gerekmektedir. Anne ve babanın miras paylarının eşit olduğunu unutmamak gerekir. Miras bırakanın anne ve babasının kendisinden önce ölmesi durumunda ise anne ve babanın altsoyu mirasçılık hakkını kazanmaktadır.
ÜÇÜNCÜ DERECE (ZÜMRE) MİRASÇILAR
Miras bırakanın ölmesi durumunda üçüncü derecedeki mirasçılardan miras bırakanın büyükanne ve büyükbabasıdır. Büyükanne ve büyükbabanın mirasçı olabilmesi birinci ve ikinci dereceden hiçbir mirasçı olmaması gerekmektedir. Eğer büyükanne ve büyükbaba miras bırakandan önce ölmüşlerse bu durumda büyükanne ve büyükbabanın altsoyları mirasçılık hakkına sahip olacaklardır.