Gündem konularından biri de kiracı- ev sahibi hakları.
Artan kira tutarlarına yetişemeyen kiracıların sıkıntılarını hemen hemen her gün gündeme getirmeye devam ediyorum. Bir de madalyonun diğer yüzünde yükselen enflasyonu dert eden, bu sebeple evini daha yüksek tutara kiraya veren ev sahipleri var.
İkisini bir araya getiren; kira sözleşmeleri…
Kira sözleşmelerindebazı hususların özellikle sözleşme esnasında karşılıklı olarak mutabık kalınarak imzalanması gerekiyor. Sonrasında iki taraf da itiraz hakkını kaybediyor.
Her ne kadar kira sözleşmelerinde ev sahibini koruyan haklar, kiracıyı da (sözde) korumuş olsa da, kira sözleşmesinin imzalandığı gün zorla tahliye taahhüdünü imzalamak zorunda bırakılan,aksi durumda konutu kiralayamayan kiracıların üzerindeki baskı göz ardı ediliyor. Çünkü sözleşme ile aynı gün imzalanan taahhütlerin geçersiz olduğunu öğrenen ev sahipleri şimdi yeni bir yönteme başvuruyor. Taahhütnamenin tarih kısmını boş bıraktırıp, kiralayandan imzayı alıyorlar. Çünkü o imza atılmaz ise evi kiralatmıyorlar(!)
Sözleşmelerde tahliye taahhüdü üzerinden kiracıya baskı uygulandığı iddialarının canlı şahidi olarak, özellikle bu durumun daha gerçekçi bir çözüme kavuşması gerektiğini yetkililere duyurmak istiyorum.
Bu madde dışında da sözleşme esnasında karşılıklı dikkatealınması gereken hususlar var ve gözden kaçırıldığı ya da önemsenmediği taktide maalesef ciddi sorunlar çıkabiliyor. O sebeple bazı gayrimenkul merkezlerinden ve gündem haberlerinden sözleşme gerekleriniözet şeklinde derlemeye çalıştım.
Kira sözleşmelerinde dikkate alınması gerekenler!
- Kiralanan konutun tapu bilgilerinin bulunması, sözleşmeyi imzalayan kişinin de tapuda gözüken kişiyle yani gerçek yetkili ile aynı olması.
- Belirlenen kira tutarı ve ödeme zamanının netleştirilmiş olması.
- Toplamda 3 kirayı geçmeyecek şekilde alınan depozitonun vadeli mevduat hesabında tutulacak olması.
- Kiralanan konutta bulunan demirbaşların tespitinin net yapılması hatta gerekirse görsel( fotoğraf alınması) şekilde olması.
- Kiralanan konut aidat giderlerinin kapsadığı alanlar, aidatın ne şekilde ödeneceği ve aidatın kimin tarafından karşılanacağının netleştirilmiş olması.
- Kiracı ödemeler hususunda bir sorun oluşturmamışsa kira sözleşmeleri, sözleşme zamanı kendiliğinden uzayacağı her iki taraf da bilmelidir. Sözleşme uzama süresi 10 yıl olarak bilinse de 12 yıla çıkarıldığı unutulmamalı.
- Sözleşmeye kefil istenildiği takdirde kefilin el yazısıyla kefalet alınması ve kefalet süresi ve kefalet miktarı durumunun netleştirilmesi gereklidir.
- Kiralanan gayrimenkulün kullanım hakkının devredilip edilemeyeceği sözleşmeye yansımalıdır.
- Kiralanan konutta tadilat olacaksa bunun kim tarafından yaptırılacağı, kiracı yaptıracaksa tadilatın detayları belirtilmeli, sözleşme sona erdiğinde değerin kime kalacağı belirtilmelidir.
- Yeni malik için ek bir olanak olan ve kiracı açısından daha olumsuz fesih koşulları taşıyan bir durum olan kira sözleşmesinin tapuya şerh edilmesi konu ise, sözleşmede mutlaka eklenmelidir.
- Taşınmazın kiracı tarafından teslim alındığı hali ya da değişiklik yapılacaksa yapılacak değişikliklerin neler olacağı fotoğraflarla belirtilmelidir. Evde daha öncesinde kiracı varsa ve tahliye işlemi gerçekleşecekse durum, şartlar ve tarih net bir şekilde işlenmelidir.
- Kiracının sözleşmeyi belirtilen süreden daha erken feshi söz konusu ise, fesih öncesi şartların belirtilmesi gerekir. Hukuken şartlar yerine getirilmezse cezai bir yaptırım söz konusu olduğu bilinmelidir.
- Kira sözleşmelerinin tarihi geçse, yerine yenisi yapılsa dahi mutlaka saklanmalıdır.
- İmzalanan sözleşmenin karşı taraflı imza beyanları da kontrol edilmelidir.
Tüm bu maddeler ve gerektiğinde ek maddeler sözleşmede dikkatle yer almalı ve karşılıklı mutabakat sağlanmalıdır. Aksi takdirde sürekli değişen koşullardan daha çok fırsatçılar çıkacaktır. Bunun sonucunda dadaha çok haksızlığa uğrayıp ağlayanlar, zorda kalanlar, hukuken kendini koruyamayanlar olacaktır.