İşletmeler kartlı ödemelerde bankaya ödemek durumundaki pos komisyonu ve hatta vergiyi de fiyatın içine dahil etmeye başladılar.
Bu durum Vergi Usul Kanununa ve 5464 sayılı banka kartları ve kredi kartları kanunun 17’nci maddesine aykırı olduğu gibi haksız bir ticari uygulamadır. Ticari ahlaka da aykırıdır.
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunun 17’nci maddesinde düzenlenen;
“Üye işyerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. Bu zorunluluk indirim dönemlerinde de geçerlidir. Üye işyerleri, kart hamilinden kartın kullanılması dolayısıyla komisyon veya benzeri bir isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemez. Bu hükme aykırı davranılması halinde, üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar tarafından üye işyeri sözleşmesi feshedilir ve bir yıl süreyle yeni bir sözleşme yapılamaz”
hükmüne açık aykırılık teşkil etmektedir.
İşletmeler bu uygulamadan vazgeçmeli
Kredi kartı ile ödeme yapılması nedeniyle komisyon, hizmet bedeli, vergi veya benzeri bir isim adı altında ilave bir ödeme alan işletmeler aldıkları parayı derhal faiziyle birlikte iade etmeleri gerekir.
Tüketicinin hak arama yolları?
İşletmeler kredi kartıyla yapılan ödemelerde ek ücret istemeleri yani tüketiciden alınan komisyon/hizmet bedeli altındaki ücretin haksız ve kanuna aykırı olduğu Tüketici Mahkemelerinin kararları ile tescillenmiştir.
Ödemeyi yapan tüketiciler, ödeme belgeleri, fişleri ile tüketici hakem heyetine e devlet üzerinden veya bizzat başvuru yaparak komisyon adı altında ödediği bedeli ticari faiziyle iadesini talep edebilirler. Hakem heyetleri 2025 yılı için 149.000 TL’nin altındaki uyuşmazlıklara bakmaktadır.
Tüketici hakkı olduğunu bilmesi ve hakkını araması çok önemli. Bunun için tüketici örgütleri ve Ticaret Bakanlığı kamuoyunu bilgilendirmelidir.
Tüketici Nereye Şikâyet edebilir?
Böyle bir durumla karşılaşan tüketicimiz ilgili bankaya ve BDDK (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna) ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde bulunan haksız fiyat değerlendirme kuruluna şikâyette bulunabilir.
Müeyyideler Ağır
Bu işletme hakkında 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunun 17’nci maddesinde uyarınca üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar tarafından üye işyeri sözleşmesi feshedilir ve bir yıl süreyle yeni bir sözleşme yapılamaz. Bu da o işletme açısından alışverişlerin genellikle kart ile yapılması nedeniyle satışlarının büyük ölçüde düşmesine ve müşteri kaybına neden olacaktır.
Ticaret Bakanlığı tarafından üye işyerine Fahiş fiyat ve haksız ticari uygulama nedeniyle 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 77 nci maddesinin 13 fıkrası uyarınca 863.500 TL İdari Para cezası uygulanır.
Komisyonlara Düzenleme getirilmeli
Bankaların üye işyerlerinden aldıkları komisyon miktarları oldukça yüksek. Bu hem kayıt dışılığı teşvik etmekte hem de işletmelerin karlarında daralmaya neden olmaktadır. Bankalar % 4’lere kadar ulaşan komisyon bedellerini üye işyerlerinden almakta. İşletmeler de bu oranı tüketiciye ceza gibi kesmeye kalkmaktadır.
Kamu otoritesi bankaların üye işyerlerinin pos cihazlarından aldıkları yüksek komisyon bedellerini en fazla % 1 olacak şekilde makul oranlara indirmelidir.
Av. İbrahim GÜLLÜ
TÜKONFED (Tüketici Konfederasyonu) Başkan V.
