Son elli yılda “toplum için sanat” yapan ve “yediden yetmişe yaşadığı dönemi ve sonra ki kuşakları etkilemiş kaç sanatçı vardır ve bunlar kimlerdir?” diye sorulsa ne cevap verirdiniz?
Kuşkusuz “Barış Manço” ilk sıralarda hatta ilk sırada çıkardı!
Topluma mâl olmak, toplumu etkilemek bir değer ve başarıysa, ki kesinlikle öyledir, pekala burada başarının anahtarı nedir? diye sormak gerekir.
İzlenimlerden ortaya çıkan görüşlerle konu açıklanmaya çalışılabileceği gibi, akademik bir çalışma ile de daha gerçekçi verilerle konu açıklanabilir.
Esasen konu başlı başına eğitim bilimleri için bir araştırma konusudur. Bilim alanımızın eğitim ve kalkınma bilimleriyle iç içe olması özellikle bu netlikte değerlendirme yapmayı sağlıyor.
Manço Yöntem ve Yaklaşımı
Sanatçı Barış Manço’nun uyguladığı yöntem ve yaklaşım üzerinde durmak gerekirse kısaca özgündür, değerlidir ve kendi içinde tanımlanmamış da olsa bir sistematiği ve araçları bulunmaktadır.
Günümüzde çok sayıda öğretim yöntemi geliştirilmiş ve ortaya konulmuş olsa da “Manço Öğretim Yöntemi (MÖY)”karma bir yapı içermesi nedeniyle farklılık arz etmektedir. Özellikle MÖY’ün “Çocuktan Çocuğa Öğretim Yöntemi” ve “ Çocuktan Ebeveyne Öğretim Yöntemi’ni birlikte ele aldığı söylenebilir. Yaklaşık yirmi beş yıl önce Çukurova Üniversitesi’nde görev yaparken bir UNESCO projesi kapsamında da incelediğim “ Çocuktan Ebeveyne Öğretim Yöntemi’bir bakıma Barış Manço’ile hayat bulmuştur. Manço uyguladığı yöntemde sanat, müzik, iletişim teknolojileri ve medya önemli yer tutmaktadır. Bu kapsamda Manço’nun TRT’de yaptığı “Adam Olacak Çocuk!”programlarının takipçilerinin sadece çocuklar değil çocuklarla birlikte ebeveynlerin de olduğu, okul öncesi ve ilköğretim hatta ortaöğretim dönemindeki çocuk ve gençlere yönelik olarak “çocuktan çocuğa”ve“çocuktan ebeveyne” eğitim yöntemleri modelini etkiyi artıracak ve genişletecek şekilde karma olarak uyguladığı görülmektedir.
MÖY’de yöntem, her şey demek değildir, yöntemi etkili hale getiren nitel bileşenler bulunmaktadır.
Bu çerçevede MÖY’ün hedefi toplumsal fayda üretmektir ve bu amaçla toplum üzerinde etki yapmak ve iz bırakmaktır. Yönteme katkı sağlayan temel bileşenler ise toplumla birlikte nefes almakla ilgilidir. Yani toplumla ortak değerleri paylaşmak ve bu değerleri benimsemiş olmak, topluma hizmet vermek ve farkındalık sağlayacak şekilde ısrarla mesajları tekrarlamak ve bunu samimiyetle bunları yansıtacak araçlar (müzik, yarışma, söyleşi gibi) kullanmaktır.
Kalıcı etki bırakmak önemli!
Esasen bir sanatçının, öğretmenin, siyasetçinin veya bir yöneticinin hedef kitle üzerinde kalıcı etkiler yapabilmesi ve izler bırakabilmesi için, doğru metotlar seçmek kadar toplulukla aynı duygu ve hassasiyetlere sahip olunduğu hissini vermek becerisi öne çıkmaktadır.
Bu yönüyle Barış Manço kullandığı yöntem ve yaklaşımlarla bir öğretim modeli ortaya koymuştur ve bu bir bütünlük arz etmektedir. Kullandığı yöntem bilimseldir, toplumun değerleriyle iç içedir, topluma karşı samimidir ve topluma değer yükleme kaygısı, fayda sağlama hedefiyle anlamlı ve değerlidir.
Sonuç itibariyle yaşadığımız dönemin tartışmasız bir ozanı ve eğitim ustası olan sanatçı Barış Manço yaşadığı döneme ve her dönemde Adam Olacak Çocuklara önemli kapılar aralamıştır. Kendisini rahmetle, sevgi ve saygıyla anmak ve mirasına sahip çıkmak gerekiyor.