I. Alaaddin Keykubad Dönemi (1220-1237):
Sur ve Burç Kitâbeleri
2. Burç Kitâbesi (Kayıp)
Erten’in, İmâret Kapısı’ndan denize doğru başladığı sur kitâbelerini okuma çalışmasında 49 numara ile okuduğu Kara Sungur burcu kitâbesinden sonra; “Silik olduğundan okunamadı” şeklindeki kaydı ikinci burç içindir. Tevhid, 2. burç kitâbesihakkında;”Hatip Süleyman Mahallesi’nde Besîm Efendi’nin hânesinde iki burç vardır. Birinci burçta karîb olanda mevcut kitâbe sıva badana tahribatından okunamayacak bir hâle gelmiştir”ifâdesi yer almaktadır. Her iki araştırmacının ifâdelerinden anlaşıldığı üzere, ikinci burç kitâbesi 1924 yılında in-situ olarak yerindedir, fakat okunamamıştır. Antalya Kaleiçi surlarının 1930’lu yıllarda yapılan yıkımı esnâsında kaybolmuştur.
Yılmaz-Tuzcu’nun sözkonusu kayıp kitâbe yerine Mevlevî Hamamı doğusundaki kitâbeyi tanımlamaları hatalıdır. Zîrâ ikinci burç kitâbesini in-situ hâlinde gören Erten, Mevlevî Hamamı Kitâbesi’ni de 65. kitâbe olarak in-situ hâlinde, “Mevlevî Tekkesi’nde ve alçak bir duvarda” açıklaması ile okumuş ve çalışmasına kaydetmiş olduğundan sözkonusukitâbelerin farklı olduğu âşikârdır.
3. Tuğrul Bey Burcu Kitâbesi
Erten ve Tevhid’in in-situ olarak okuyup kaydettiği kitâbe, 3. burç kitâbesidir.
76x125 cm ebatlarında olan kitâbe, mermer üzeri 3 satır Selçuklu celî sülüsü ile yazılmıştır. Kitâbe, Antalya Müzesi Envanteri Defteri’ne; “Kitâbe, Adi taş, Antalya orta kaleden, Müzeye geldiği tarih 25/6/1938” açıklamalarıyla, 19 sıra no ve 378 kayıt numarası ile kayıtlıdır.
Necmi Atik Özel Arşivi
فى ايام دولة السلطان المعظم شاهنشاه الاعظم
علا الدنيا و الدين ابو الفتح كيقباد بن السلطان الشهيد كيخسرو
عز نصره اتفق هذا العمارة على ايد العبد الضعيف طغرليةفى سنة اثنى عشرين و ستماية
Türkçe okunuşu: Fî devleti’s-Sultâni’l-Mu’azzamiŞâhinşâhu’l-A’zamu
‘Ala’d-dünyâve’d-dîniEbu’l-fethi Keykubâd bin es-Sultânu’ş-ŞehîduKeyhusrev
‘azzenasrahuittefeka hâza’l-‘imâreti ‘alâ eydi’l-‘abdi’d-da’îfi Tuğrul fî senetiisney ‘ışrîne ve sittemiyete
Türkçe çevirisi: “Büyük sultan, En Büyük Şahlar Şâhı, Din ve Dünyanın Yücelticisi, Şehid Sultan Keyhusrev’inoğlu Fetih Babası Keykubâd devletinde –zaferi kutlu olsun- bu yapı zayıf kul Tuğrul eliyle 622 (1225) senesinde tamamlandı.”
Erten, طغرلية(Tuğrulyetü) kelimesini, ilk çalışmasında طغراليه (Tuğrulye) ikinci okumasında طغرل (Tuğrul) şeklinde okumuştur.