Camilerimizin inşâsı öncesi ve sonrası belli aşamalar vardır. Camilerimizi madden îmar edip haklarını teslim edebilmek için şunlara dikkat etmek gerekir:
1.Öncelikle cami inşaatını yaptıracak özel veya tüzel idârenin heyetinde, cami mîmârisinde tecrübeli mimar, inşaat mühendisi, avukat, hattat, mâli müşavir mutlaka bulunmalıdır.
2.Cami mîmâri projesi, mübârek ve hidâyet kaynağı hedefli, hayatın merkezinde ve günümüz ihtiyaçları göz önünde bulundurularak, sosyal kompleksleriyle yaşam alanı olarak tasarlanmalıdır.
3.Câmi mîmâri projesi, milletimizin sanat ve kültür mirasına vizyon katmalı, milletimizin ortak değerlerine hitap eden özellikleri kesinlikle değiştirilmemeli, anlamsız ve hedefsiz kurgularla ucûbe hâline getirilmemeli, İslam karşıtı kültürleri ve batıl dinleri temsil eden motif, tasarım ve şekillerden uzak tutulmalıdır.
4.Cami mîmâri projesinin çizimi, öncelikle îmanlı, cami cemaatine müdâvim, daha önce câmi projesi çizmiş ve uygulamasını takip etmiş tecrübeli mimarlara teslim edilmelidir.
5.Mîmâri proje, statik proje ile işbirliği içinde yapılmalıdır.
6.Mimâri, statik, elektrik, aydınlatma, mekanik v.s. bütün projeler, proje müellifleri arasında mutabık olunduğunda 3D için çizimine geçilmelidir.
7.Projeler tamamlandıktan sonra inşâ edilecek caminin üç boyutlu görüntüsü (3D) üzerinden bütün detaylar tekrar tekrar gözden geçirilmeli ve uygulamaya geçilmelidir.
8.Projelerin uygulamaları, proje müellifleri tarafından cami inşaatı bitene kadar takip edilmelidir.
9.Cami inşaatının bölümler halinde ihale edilmesine dikkat edilmelidir. Küçük veya büyük cami projesi olsun anahtar teslimi cami ihalesi kesinlikle yapılmamalı, her iş konusunda uzman firmalara verilmelidir.
10.İhâle öncesi, ihaleye konu olan inşaat pozlarının yaklaşık maliyeti en ince detayına kadar idâre teknik heyeti tarafından yapılmalıdır. Pozlar oluşturulurken, Vakıflar, Bayındırlık ve serbest piyasa araştırmaları yapılmalı, kaliteli ve hesaplı düsturuyla günün şartlarını yansıtan poz tarifleri ve maliyetleri olmasına dikkat edilmelidir.
11.İhâle edilecek kısmın, Teklif Alma Şartnamesi, Genel Teknik Şartnamesi ve Birim Fiyat Listesi, Özel İdari Şartname, İş sağlığı, İşçi Güvenliği ve Çevre Planı teknik heyet tarafından hazırlanmalıdır.
12.İhalelere, gerekli şartlara uygun herkes katılabilmesi için basın ve sosyal medya yoluyla gerekli duyurular yapılmalı, mail veya mesaj gönderilerek firmalara haber verilmelidir.
13.İhâle, halka açık, video kaydı altında, kapalı zarf, açık indirim usulü ile en az iki oturumda gerçekleştirilmeli, konusunda uzman ve tecrübeli, referansları ve mâli durumu güçlü firmalarla, banka teminat mektubu alınarak çalışılmalıdır.
14.Ayrı ayrı ihâle edilebilecek kısımlar sırasıyla şöyle olabilir: 1.Kargas 2. Elektrik İşleri 3. Mekanik İşleri 4. Minare 5. Duvarlar ve Sıva 6. Kurşun (Kubbe İzolasyonu) 7. Mermer İşleri 8. Doğrama İşleri 9. Asma Tavan 10. Tezyinat 11. Ses Sistemleri 12. Aydınlatma - Avize İşleri 13. Asansör 14. Halı 15. Çevre Düzenlemesi
15.İdâre, ihaleyi alan firmanın şartnameye uygun imâlatlar yapmasını titizlikle kontrol ve takip etmelidir.
Eğer mescidlerinmânevîîmarı olmazsa, sadece bir geometri olarak kalır. Ecdadımız Osmanlı fethettiği beldeleri, her biri birer sanat harikası olan mescidlerle donatırken o ibadetgâhların asıl tezyinini ve güzelliğini de mânevîîmarla, yani dolu dolu bir cemaat ile temin ediyordu. Manevi mimarlık, maddi mimarlıktan daha zordur. Çünkü maddi mimarlığın işleyeceği, kullanacağı malzeme, taş, demir, ahşap ve çimento gibi maddi yapı malzemesidir. Mânevî mimarlığın konusu ise insandır. TevbeSûresi, 18. âyet-i kerimede Allahımızmânevî mimarları, Allah’a ve âhiret gününe îman eden, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren ve Allah’tan başkasından korkmayan kimseler olarak vasfeder. Camilerimizi mânenîmar edip haklarını teslim etmek için yapılması gereken şeyler şöyle sıralanabilir:
1.“Kıyâmet günü çok şiddetli bir gün, zorlu bir gün. Yedi kişi Arş’ın gölgesi altında kalacak, bunlardan biri yürekleri mescide asılı olanlar…” hadis-i şerifinde Efendimiz’in (s.a.v.) buyurduğu gibi mescidleri günde beş vakit cemâatle namaz kılarak ihyâ etmek.
“Kim sabah ve akşam mescide giderse, Allah onun için her sabah ve akşam karşılığında Cennet’te bir konak hazırlar”
2.Camilerimizde ezan ve Kur’ân okumak, vaaz ve nasihat etmek
“O nûra, Allah'ın yükseltilmesine ve içlerinde kutlu isminin zikredilmesine izin verdiği evlerde (mescidlerde) kavuşulur. Oralarda, sabah akşam O'nun şanını yücelterek tenzih eden öyle yiğitler vardır ki, ne ticaretler, ne alım ve satımlar onları Allah'ı zikretmekten, namazı hakkıyla ifa etmekten, zekâtı vermekten alıkoymaz. Onlar kalplerin ve gözlerin dehşetten halden hale döneceği, alt üst olacağı bir günden endişe ederler.”
Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurur: “Din nasihattir” Ashâb-ı kirâm: “Kimim için nasihattir?” dediler. Rasûlullah (s.a.v.): “Allah için, Kitab’ı için, Rasûlü için, Müslümanların imamları ve onların geneli için” buyurdu.
3.Arapça, Dil ve Belağat ilimleri (sarf, nahiv, vad’, mantık, adabü'l-bahs, bedi, beyan, meani), Farsça, Osmanlıca, meal, tefsir, hadis, fıkıh ve ilmihal dersleri yapılarak bu hizmetleri îfâ edecek peygamber vârisleri, dünya ve ahiretin ışığı ve şeytana bin âbitten yaman olan âlimleri yetiştirmek.
Camilerini madden ve mânenîmâr ederek kendilerini yetiştirip hidâyet rehberleri olacak Ümmet-i Muhammed’in her bir ferdine, günümüzde bütün insanlığın her zamandan daha çok ihtiyacı var. Şanlı tarihimizde olduğu gibi, ilim ve gönül erlerinin, hidayet rehberlerinin yetişmesi ve insanlığın hizmetine sunulması, tekrar İslam medeniyetinin dört yön altı cihete hâkim olması için, hangi konum ve şartlarda olursak olalım hepimiz gücümüz yettiğince gayret sarfetmeli, imkanlarımızı seferber etmeliyiz. Mevlamız şöyle buyurur:
“Siz insanlar için çıkarılmış en hayırlı bir ümmet olmak üzere vücuda geldiniz. İyiliği emreder, kötülükten nehyedersiniz ve Allah’a inanır iman edersiniz...”