Merhabalar yeniden. Bugün sizlere birçok hastalık açısından ve aynı zamanda kilo kontrolü açısından oldukça önemli olan bir konudan bahsedeceğim; posadan. Hepimiz sağlıklı bir beslenme düzeni için posadan zengin beslenmemiz gerektiğini biliyoruz.Peki posa nedir ve nelerde bulunur? Posa; gıdalarla alınan bitki ve bitki kökenli besinlerden vücudumuzun sindiremediği ve kan dolaşımına emilimini yapamadığı kompleks karbonhidratlara denir. Posa enerji için kullanılmadan vücuttan atılır ve vücudumuzu besleyemez. Fakat birçok yoldan sağlığımıza faydalı besin ögelerini içerir ve biz sindiremesek de bağırsaklarımızdaki faydalı bakterilerin yaşamı için oldukça önemlidir.
İki çeşit diyet posası vardır. Bunlar çözünebilirve çözünmeyen posalardır. Besinler her ikisinin de içerebilirler sadece oransal olarak bir fark vardır. Örneğin sebze ve meyveler.Çözünebilir posadan bahsedecek olursak; besinlerde sert bir doku yerine yulaf kepeğin de de olduğu gibi yapışkan veya visköz (akışkan) olacak şekilde erirler. Ve midede uzun süre kalarak tokluk sağlar, aynı zamanda da ince bağırsaklarımız da emilimin yavaş olmasını sağlar. Dolayısıyla kan şekerinin yükselme hızını da azaltarak diyabet riskini düşürdüğü gibi diyabet adayları için de koruyucu özellik gösteriyor. Aynı zamandaobezite ve kolesterol tedavilerinde de kullanımı tedavisi pozitif etkiliyor.
Peki hocam nelerde bulunur çözünebilir lif?Sevgili okurlarım öncelikle bağırsak sağlığınız için tavsiye ettiğimiz bütün bitkisel kökenli gıdalarda bulunduğunu bilmenizi istiyorum ancak başlıca; kuru baklagil, bezelye, yulaf, arpa, elma, portakal ve havuç gibi birçok meyve ve sebzede bulunduğunu söyleyebiliriz. Bir diğer posa çeşidimiz ise çözünmeyen posa. Suda çözünemez ve suyu tutarlar. Artık maddelerin bağırsak içerisinde hareketini sağlar bu özelliği ile ‘doğanın süpürgesi’ olarak da bilinir. Su tutarak dışkının yumuşak ve hacimli olmasını sağlar, kabızlığı önler ve toksik maddelerin bağırsaklardan atılımını kolaylaştırır. Çözünemez posa bulunan besinlerimiz ise; Tam buğday unundan yapılmış ürünler, buğday ve mısır kepeği, meyve kabukları ve kök sebzeler dahil (karnabahar, yeşil fasulye ve patates) gibi sebzelerdir.
Peki neden posadan zengin beslenmeliyiz? İşte birkaç cevap; posanın daha önce de bahsettiğimiz üzere su tutabilme özelliği olduğunu biliyoruz ve bu yüzden yeterince su tüketimi sağlanırsa posa şişerek midede doygunluk hissi oluşturur.Diğer besinlere göre de mide boşaltmasını geciktirdiği için uzun süre tokluk sağlar ve ek olarak da posa düşük kaloriye sahiptir. Yani zayıflama konusunda size oldukça yardımcı. Su tutma ve kitle oluşturma etkisiyle bağırsak kanalına olumlu etkiler sağlayarak kabızlık sorunu yaşayanlar için ideal besin kaynağıdır.Kanser oluşumuna neden olabilecek karsinojen adlı maddelerin bağırsaktan atılmasına yardımcı olur. Posadan zengin beslenme kalın bağırsakta kesecik oluşumuna neden olan divertiküler hastalık, hemoroit(basur) ve benzeri hastalıkların tedavisinde kullanılır.Damar sertliği tedavisinde de posadan zengin beslenme önerilir. Özellikle de çözünen posa kolesterolü azaltarak sertlik gelişimini azaltır.Genelde posa içeriği yüksek besinlerin glisemik indeksleri düşük olup bu tür besinlerin diyabetik bireylerin diyetlerinde bulundurulması kan şekeri denetiminde yardımcı olur.
Peki günlük ne kadar posa tüketmeliyiz? Diyet posası için değişik yaş ve özel durumlara yönelik tüketim miktarları henüz tam olarak belirlenmemiş olsa da 20 yaş üstü sağlıklı yetişkinler için günlük 25-30 g posa alımını tavsiye ediyorum. Posa ile tüketilen sıvı miktarı da oldukça önemli o yüzden mutlaka sıvı alımınızı arttırın. Hangi besinler ve besin gruplarında posa olduğunu ve posanın bizlere faydalarını öğrendiğimize göre sizler de sağlığınızı korumak, geliştirmek için; yeterli, dengeli ve posadan zengin beslenmeye mutlaka önem verin.
Herkese sağlıklı ve mutlu günler dilerim.