Uyku bireylerin hayat standartına ve genel sağlığına etki eden, temel bir ihtiyaç olan, günlük hayatın bir parçasıdır. Uykuda merkezi sinir sisteminin katılımı ile birçok biyolojik fonksiyon oluşur ve inaktif bilinçsiz durumda zihinsel ve fiziksel dinlenme, psikolojik onarım, yenilenme, hafızanın pekiştirilmesi, bağışıklık sisteminin korunması gibi etkiler gerçekleşir.
Yeterli uyku zamanı bireyden bireye değişmektedir. Kişilerin uyku gereksinimi; “yaşı, cinsiyeti, fiziksel durumu, yaptığı iş, egzersiz, beslenme, sağlık durumu, çevresel koşullar ve bireysel özellikleri” gibi çeşitli durumlardan etkilenmektedir.
Pek çoğumuz uykuya dalma konusunda sorunlar yaşıyoruz. Yapılan araştırmalar bunun sebebini çoğunlukla strese bağlamaktadır. Adrenalin ve kortizol gibi stres hormonları vücudun tepki sistemiyle bağlantılıdır; bu da bizim daha tetikte, daha endişeli olmamıza sebep olur. Düzenli birkaç egzersiz bu sorunu yenmemize büyük ölçüde katkı sağlar.
Çünkü egzersiz yapmak stres seviyesini düşürür ve bizi mutlu eden endorfin ve serotonin üretimini arttırır. Bunu çoğumuz duymuşuzdur. Egzersiz ile mutluluk hormonu salgılıyoruz evet ama kaliteli bir uyku için ihtiyacımız olan adenozin ve melatonin hormonlarının üretilmesine yardımcı olduğunu biliyor muyduk?
Egzersiz boyutunu biraz inceleyelim. Evet düzenli egzersiz uyku kalitemizi arttırıyor fakat egzersizi günün hangi saatlerinde yaptığımız çok önemli. Çünkü yapılan bazı araştırmalar da gece geç saatlerde yapılan egzersizin uykumuzu olumsuz etkilediğinden söz etmektedir. Doğru egzersiz saatimizi saptayabilmek için sirkadiyen ritimden biraz söz etmek istiyorum. Vücudun düzenli bir şekilde çalışmasına “sirkadiyen” denilmektedir. Bu sözcük Latincede “bir gün” manasındadır. Yani 24 saat olan gece gündüz ya da uyku-uyanıklık dönemi ‘’ sirkadiyen ritim” diye ifade edilmekte ve kişinin biyolojik saatinin bir kısmını meydana getirmektedir. Uyku ile sirkadiyen ritmi birbiriyle uyumlu haldedir.
Bazı bireylerin performansı ,sabah erken saatlerde, bazılarının da akşam saatlerinde ya da gece en üst düzeyde olmaktadır. Performansımızın en üst düzeyde olduğu saatlerde egzersiz yapmak gerektiği savunulmaktadır. Bunun için her birey kendi biyolojik saatini bilmeli ve egzersiz saatlerini buna göre belirlemelidir.